Ελληνικά προϊόντα διατροφής

υπό την προστασία της ευρωπαϊκής ένωσης

 

Σ

τις διάφορες περιοχές της κάθε χώρας παράγονται μοναδικά παραδοσιακά είδη διατροφής που διακρίνονται για την ποιότητα και πολιτιστική τους αξία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνοντας υπόψη τη στροφή των καταναλωτών προς την υγιεινή θρέψη και τις ανησυχίες των παραγωγών παραδοσιακών ειδών διατροφής για εξαφάνισή τους, προχώρησε το 1992 στη θέσπιση νόμων που αφορούν τη δημιουργία δύο διαφορετικών συστημάτων προστασίας ονομασιών προϊόντων, την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.) και την Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.).

·         Η χώρα μας έχει επιτύχει ως σήμερα την κατοχύρωση σαν Π.Ο.Π.-Π.Γ.Ε., 25 ειδών ελαιολάδων, 20 ειδών τυριού, 22 ειδών φρούτων/λαχανικών/ξηρών καρπών και 10 ειδών επιτραπέζιας ελιάς. Από αυτά σε ολόκληρη τη Μακεδονία παράγονται η «Φέτα» και το «Κασέρι»,  στην Κεντρική & Δυτική Μακεδονία ο “Μπάτζος”, στη Δυτική Μακεδονία η “Κεφαλογραβιέρα” και το “Μανούρι”, στο Νομό Γρεβενών και την επαρχία Βοΐου του Νομού Κοζάνης το “Ανεβατό”, ενώ συγκεκριμένα από τα μέλη του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών Κοζάνης παράγεται ο “Κρόκος Κοζάνης”.

Ένα προϊόν για να χαρακτηριστεί  ……

 σαν Π.Ο.Π., μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει υποχρεωτικά όλα τα στάδια της παραγωγής ή και μεταποίησής του να γίνονται με τον παραδοσιακό τρόπο, εντός μιας γεωγραφικά οριοθετημένης περιοχής, από πρώτη ύλη λαμβανόμενη από τοπικές ποικιλίες φυτών ή ντόπιες φυλές ζώων. Οι εδαφοκλιματικές συνθήκες και οι παραδοσιακές μέθοδοι παραγωγής των τοπικών προϊόντων, που εφαρμόζονται σύμφωνα πάντα με τη γνώση και εμπειρία των αγροτών μιας περιοχής, είναι οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ιδιαιτερότητα των προϊόντων αυτών. Ο χαρακτηρισμός Π.Γ.Ε. μπορεί να δοθεί ευκολότερα σε ένα προϊόν, αν τουλάχιστο ένα από τα στάδια της παραγωγής διεξάγεται στη συγκεκριμένη περιοχή.

           

Η νομική κατοχύρωση της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ή Γεωγραφικής Ένδειξης ενός προϊόντος επιτυγχάνεται μετά από την υποβολή αίτησης από τα μέλη μιας τοπικής ομάδας παραγωγών προς την υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία συνοδεύεται από τα απαραίτητα στοιχεία που αποδεικνύουν την ιδιαιτερότητα του εκάστοτε τοπικού είδους διατροφής. Η επιτροπή αφού εξετάσει όλα τα στοιχεία του φακέλου υποψηφιότητας προβαίνει στη δημοσίευση της αίτησης και του συνοπτικού δελτίου στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν εντός διαστήματος 6 μηνών, από τη δημοσίευση της αίτησης, δεν υπάρχει ένσταση από άλλο Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε η ονομασία κατοχυρώνεται στο Κοινοτικό μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων.

Η συσκευασία ενός Π.Ο.Π.-Π.Γ.Ε. είδους διατροφής πρέπει να φέρει ονομασία, η οποία να είναι χαρακτηριστική της περιοχής προέλευσής του (π.χ. “Κρόκος Κοζάνης” ή “Greek Red Saffron”) όπως επίσης το σήμα εγκυρότητας και πιστοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια τέτοια σήμανση σφραγίζει την γνησιότητα και μοναδικότητα ενός  Π.Ο.Π.-Π.Γ.Ε. προϊόντος, το διαφοροποιεί από άλλα ομοειδή διατροφικά αγαθά και δεν αφήνει περιθώρια απομίμησης και παραπληροφόρησης. Επιπλέον ένα προϊόν Π.Ο.Π.-Π.Γ.Ε. ως ποιοτικά ανώτερο από άλλα ομοειδή του μπορεί να επιτυγχάνει υψηλότερη ζήτησή από τους καταναλωτές, αύξηση των εξαγωγών καθώς και υψηλότερη τιμή πώλησης μιας και η ίδια η ονομασία του σημαίνει εγγύηση ποιότητας, αγνότητας και διατήρηση της παράδοσης.

Για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων παραγωγής των Π.Ο.Π.-Π.Γ.Ε. ειδών διατροφής, η Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποιεί συνεχείς και αυστηρούς ελέγχους, ενώ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των παραγωγών, επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις έως και ανάκληση της προστατευόμενης ονομασίας, πράγμα που καθιστά επιβεβλημένη την υπευθυνότητα και την τυπική τήρηση των κανόνων από τους συντοπίτες παραγωγούς.

 

Ζήσης Γ. Τζηκαλιός¹  , Βασίλης Ι. Γκανάς²

 

¹ Γεωπόνος Α.Π.Θ. , M.Sc. Γενετικής Βελτίωσης Φυτών, Αγροκομίας & Ζιζανιολογίας Α.Π.Θ.

² Επί Πτυχίω Γεωπόνος Α.Π.Θ., ειδικευόμενος στον Τομέα της Τεχνολογίας Τροφίμων