Τα Σκόπια, η Τσεχία, η Γαλλία, το Καζακστάν, η Κίνα, είναι μερικές από τις χώρες που θα παρουσιασθεί, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, η «Οδύσσειά» του.

Ο Καζαντζάκης το φθινόπωρο του 1957 ξεκίνησε το μοιραίο ταξίδι για την Κίνα, προσκαλεσμένος από την κινεζική κυβέρνηση. Τον συνόδευε η γυναίκα του. Η επίσκεψη στην Κίνα πήγε καλά. Επιστρέφοντας μέσω Ιαπωνίας έκαναν εμβολιασμό για χολέρα. Το εμβόλιο δημιούργησε οίδημα στον μεγάλο συγγραφέα, που εξελίχθηκε σε γάγγραινα. Το αεροπλάνο πετώντας πάνω από το Βόρειο Πόλο κατευθύνθηκε στην Κοπεγχάγη. Νοσηλεύθηκε σε νοσοκομείο, αλλά η κατάστασή του χειροτέρεψε. Μεταφέρθηκε στο Φράϊμπουργκ της Γερμανίας σε Πανεπιστημιακή κλινική, όμως υπέκυψε. Και πέρασε στην αθανασία.

Η σορός του έφθασε στην Αθήνα στις 3 Νοεμβρίου. Η επίσημη εκκλησιαστική ηγεσία δεν μπόρεσε να του συγχωρέσει τις αιρετικές του αγωνίες. Στη συνέχεια  μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο και τάφηκε πάνω στα βενετσιάνικα τείχη.

Μια πάλη για την ελευθερία της ψυχής και της σάρκας ήταν όλη του η ζωή. Περιπλανήθηκε θρησκείες και ιδεολογίες ψάχνοντας το Θεό και τον Άνθρωπο. Μια αυτοβασανιζόμενη θρησκευτική φύση τον χαρακτηρίζει ο Μιχάλης Περάνθης. Έναν αδηφάγο στοχαστή, που μιλούσε επτά γλώσσες και πάσχιζε να βρει την αλήθεια πότε στα βιβλία και πότε στα ταξίδια. Πότε ερημίτης στην Αίγινα και πότε κοσμοπολίτης στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ιταλία. Πότε  μιλώντας με τους Θεούς, πότε διαλεγόμενος με τους Δαίμονες. Πάντα όμως άδολος πνευματικός άνθρωπος.

Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1883 στο Ηράκλειο Κρήτης. Τελείωσε τη Νομική Σχολή με άριστα. Το πρώτο κείμενο που δημοσίευσε ήταν «Η αρρώστια  του αιώνα».

 Το 1906 έφυγε για το Παρίσι όπου παρακολούθησε τη διδασκαλία του  φιλόσοφου Μπέρξον, που διακήρυσσε τη αμφισβήτηση όλων των στατικών αντιλήψεων της ζωής και του Νίτσε, ο οποίος δίδασκε ότι «Ο Θεός πέθανε».
Το 1911 παντρεύτηκε τη Γαλάτεια Καζαντζάκη. Χώρισαν το 1926.Το 1945 παντρεύτηκε τη Ελένη Σαμίου.

Το 1915 έστησε μια επιχείρηση ξυλείας στη Χαλκιδική, που απέτυχε. Εκεί γνώρισε το Γιώργη Ζορμπά με τον οποίο πήγαν στη Μάνη για την εκμετάλλευση ενός ορυχείου. Η γνωριμία του αυτή ήταν καθοριστική, καθώς ο συναίτερος, με τις διονυσιακές απόψεις του, τον επηρέασε όπως και ένας θεμελιωτής φιλοσοφικής σχολής. Αυτός αποτέλεσε τον ήρωα του βιβλίου του «Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά».

Κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων κατατάχθηκε εθελοντής στο στρατό.
Το 1918 διορίσθηκε γενικός διευθυντής του νεοσύστατου Υπουργείου Περιθάλψεως, επιφορτισμένο με την εγκατάσταση 150. 000 προσφύγων από τη Ρωσία.

Το 1946 διορίσθηκε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στη κυβέρνηση Σοφούλη, αλλά παραιτήθηκε μετά από δύο μήνες.

Έφυγε στο εξωτερικό για να γνωρίσει ξένους τόπους. Προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ, όμως δεν υποστηρίχθηκε από τους εγχώριους παράγοντες και δεν μπόρεσε να το πάρει. Συνέχισε με ταξίδια μέσα και έξω από τη Ελλάδα. Ως που ο θάνατος τον βρήκε σε ταξίδι.

Τα έργα, που συνιστούν μια ατέλειωτη περιήγηση σε τόπους και φιλοσοφίες, είναι τα εξής:

Μυθιστορηματικά:
Όφις και κρίνο, 1906.
Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, 1946.
Ο καπετάν Μιχάλης, 1953.
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, 1954.
Ο Τελευταίος Πειρασμός, 1955.
Τόντα Ράμπα, 1943.
Ο φτωχούλης του θεού, 1956.
Ο βραχόκηπος, 1939.
Αναφορά στο Γκρέκο, 1961.
Οι αδερφοφάδες, 1963.

Ταξιδιωτικά:
Ταξιδεύοντας (Ισπανία, Ιταλία, Αίγυπτος, Σινά), 1927.
Τι είδα στη Ρουσία, 1928.
Ταξιδεύοντας Α΄ Ισπανία, 1937.
Ταξιδεύοντας Β΄ Ιαπωνία-Κίνα, 1941.
Ταξιδεύοντας Γ΄ Αγγλία, 1941.
Ταξιδεύοντας (Ιταλία, Αίγυπτος, Σινά, Ιερουσαλήμ, Κύπρος), 1961.

Δοκιμιακά:
Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη φιλοσοφία του δικαίου και της πολιτείας, 1909.
Η. Bergson, 1912.
Ασκητική, 1927.
Ιστορία της Ρωσικής Λογοτεχνίας, 1930.
Συμπόσιο, 1971.

Δραματουργικά:
Πέτρος Ψηλορείτης. Ο Πρωτομάστορας, 1910.
Νικηφόρος Φωκάς, 1927.
Χριστός, 1928.
Οδυσσέας, 1928.
Νικηφόρος Φωκάς, 1939.
Μέλισσα, 1939.
Ιουλιανός, 1945.
Ο Καποδίστριας, 1946.
Σόδομα και Γόμορα, 1949.
Τραγωδίες με αρχαία θέματα, 1955.
Τραγωδίες με βυζαντινά θέματα, 1956.
Τραγωδίες με διάφορα θέματα, 1956.

Ποιητικά:
Οδύσσεια, 1938.
Τερσίνες, 1960.

Κείμενο : Κώστας Μαρδάς