- Κύριε Μαλούτα, πρόκειται να διεκδικήσετε εκ νέου την δημαρχία στις Αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου. Ποιο είναι το μεγαλύτερο κίνητρό σας γι’ αυτή την επιλογή;

Η εμπλοκή με τα κοινά, τα αυτοδιοικητικά, είναι μια ουσιώδης ανάγκη, όπως  μεγάλη είναι και η πρόκληση να αλλάξουμε κάποια πράγματα που αφορούν τον τόπο μας, να αλλάξουμε την εικόνα της πόλης, τη ζωή των πολιτών. Η επιλογή να είμαι υποψήφιος για δεύτερη φορά στον Καλλικρατικό δήμο Κοζάνης είναι γιατί θεωρώ ότι μια σειρά από σημαντικά πράγματα που ξεκινήσαμε την πρώτη αυτοδιοικητική περίοδο του Καλλικράτη, μπορούμε να τα ολοκληρώσουμε την δεύτερη που ακολουθεί. Είμαστε σε μεταβατικό στάδιο  για τη διαμόρφωση του νέου αυτοδιοικητικού προσώπου  που προσπάθησε να σκιαγραφήσει ο Καλλικράτης. Μια σειρά από αρμοδιότητες που είχαν περιγραφεί δεν ήρθαν ακόμα στην αυτοδιοίκηση, και εξελίξεις που έτρεχαν ήταν εξαιρετικά  γραφειοκρατικές, ενώ δεν έγιναν ορατές ακόμα στους πολίτες οι νέες δυνατότητες που έχει η αυτοδιοίκηση μετά τον Καλλικράτη.  Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια πλειάδα έργων υπό κατασκευή ή υπό δημοπράτηση, και έχουμε μπροστά μας την πρόκληση να τα δούμε σε 2-3 χρόνια να ολοκληρώνονται, να δούμε  την οικονομία της περιοχής να αλλάζει κατεύθυνση και να ανεξαρτητοποιείται σταδιακά από τον δημόσιο τομέα. Μια σειρά από υποδομές θα αναδειχθούν. Αυτό, λοιπόν, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον στοίχημα για να προσπαθήσει να το κερδίσει κάποιος, ιδίως όταν έχει μια διαδρομή στην τοπική αυτοδιοίκηση.

- Τα τελευταία χρόνια έχουν  αλλάξει πολλά στον τόπο μας. Ο λιγνίτης έπαψε να είναι το κύριο μέσο ανάπτυξης της περιοχής. Πού πρέπει λοιπόν να στραφεί κατά τη γνώμη σας ο τόπος μας αναπτυξιακά στο μέλλον;

Ο τομέας της ενέργειας έχει ένα πολύ μεγάλο παρελθόν, έχει όμως και παρόν και μέλλον αφού μια νέα λιγνιτική μονάδα ετοιμάζεται που θα αξιοποιεί τα λιγνιτικά κοιτάσματα με υψηλό βαθμό απόδοσης και σεβασμό στο περιβάλλον. Μπορεί να είναι ορατό το τέλος της  λιγνιτικής δραστηριότητας στην περιοχή, όμως ο τόπος μας έχει μια εξαιρετική τεχνογνωσία γύρω από τα ενεργειακά ζητήματα. Πρέπει να αξιοποιήσουμε την ενέργεια και με άλλους τρόπους. Έχουμε εγκαταστάσεις  ανανεώσιμων μορφών ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά), αλλά και πιο ήπιους τρόπους παραγωγής ενέργειας (υδροηλεκτρικά), διαθέτουμε την τηλεθέρμανση, αρχίζουμε όμως να έχουμε και άλλες προκλήσεις.  Κατασκευάζουμε δύο κτίρια, ένα σχολείο και έναν βρεφονηπιακό σταθμό, που ενσωματώνουν βιοκλιματικό σχεδιασμό και τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών, όπως γεωθερμία, δράσεις δηλαδή που μπορούν να αναδείξουν την περιοχή σαν τόπο όπου ενέργεια δεν σημαίνει μόνο απασχόληση στη ΔΕΗ, σημαίνει απασχόληση, παραγωγή, αλλά ταυτόχρονα και προστασία περιβάλλοντος και άρα μπορεί να είναι και ένας τρόπος να ‘προκαλέσουμε’ επισκεψιμότητα στον τόπο μας. Έχουμε ήδη αρχίσει με τη βοήθεια νέων ανθρώπων να σχεδιάζουμε την ενεργειακή εκδρομή, με την συνδρομή στελεχών της ΔΕΗ, αλλά και την βοήθεια των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της περιοχής μας.

- Ποια άλλα θέματα που απασχολούν τον τόπο θεωρείτε ως ιδιαίτερα καίρια, πράγμα που σημαίνει ότι θα τα θέσετε και ως προτεραιότητες εάν επανεκλεγείτε;

Ένα μεγάλο ζήτημα, στο οποίο έγιναν ήδη κάποια βήματα, είναι το θέμα του πολιτισμού. Η  περιοχή μας έχει ένα πολιτιστικό τεράστιο απόθεμα… με το μουσείο της Αιανής, τη Βιβλιοθήκη, το Λαογραφικό μουσείο, το Μουσείο σύγχρονης ιστορίας, τη Χαρτοθήκη, την Πινακοθήκη που πρόκειται να υλοποιηθεί, τον νέο οικισμό της Ποντοκώμης με το παραδοσιακό ποντιακό κέντρο , το ΔΗΠΕΘΕ, τη ζωντανή παράδοση του τόπου, τόσο από το προσφυγικό όσο και το ντόπιο στοιχείο, με θεατρικές ομάδες, μουσικές ομάδες, καλλιτέχνες που δημιουργούν, και πολλά άλλα. Υπάρχει ένας τεράστιος πλούτος  που ως σήμερα δεν αναδείχτηκε όσο θα έπρεπε σαν αναπτυξιακός πόλος. Δεν έγιναν στοχευμένες δράσεις ώστε να δελεάσουν και να προσελκύσουν επισκέπτες. Βλέπουμε σε άλλες πόλεις, σε άλλες χώρες, πώς συνεισφέρει το πολιτιστικό απόθεμα στον τουρισμό των περιοχών, και πρέπει να κινηθούμε κι εμείς αναλόγως.  Η Κοζάνη είναι το σταυροδρόμι της Δυτικής Μακεδονίας και πρέπει να το αναδείξουμε.

Υπάρχει βέβαια κι ο τεράστιος πλούτος του πρωτογενή μας τομέα. Ο κρόκος Κοζάνης είναι μια πραγματική διαφήμιση για την περιοχή. Ο τόπος μας διαθέτει, ακόμα, το ιδιαίτερο φυσικό τοπίο του Βερμίου, του Μπούρινου, των λιμνών - που φοβάμαι ότι οι περισσότεροι συνδημότες δεν τον έχουν ανακαλύψει ακόμα. Πρέπει να αρχίσουμε να τον γνωρίζουμε οι ίδιοι και να τον προβάλλουμε. Αν ένα «προϊόν» δεν το γνωρίσεις, δεν το αγαπήσεις ο ίδιος για να αρχίσεις να μιλάς με θέρμη γι’ αυτό, δε μπορείς να το μεταδώσεις σε κάποιον άλλο.

Οι λίμνες στο νότιο μέρος μας είναι πανέμορφες… Έχει αρχίσει επίσης η αποκατάσταση στην περιοχή του Ιλαρίωνα. Δημιουργείται ένα τοπίο παρόμοιο με το τοπίο που υπήρχε παλιότερα εκεί. Αυτά είναι πλούτος για την περιοχή. Ζηλεύουμε πολλές φορές - και καλά κάνουμε βέβαια- την επισκεψιμότητα στη λίμνη Πλαστήρα. Μπροστά μας είναι η πρόκληση να δουλέψουμε συστηματικά για να πετύχουμε κάτι ανάλογο.

Σημαντικό είναι ακόμη το κομμάτι του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ. Γι’ αυτά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα  το χρόνο που μας πέρασε έδωσαν όλοι οι φορείς της περιοχής πραγματική μάχη, για να μην συρρικνωθούν  και να μην  υποβαθμιστούν. Το καταφέραμε αυτό, αλλά πρέπει να πάμε ένα βήμα μπροστά.

Πρέπει να παλέψουμε σε πολλά επίπεδα. Στον ενεργειακό τομέα, στο πολιτιστικό απόθεμα, στη σχέση με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, στον φυσικό πλούτο, στις καινοτόμες δράσεις, στον τομέα της απασχόλησης με κοινωνικές επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις. Είναι επίσης σπουδαίο να ολοκληρωθούν οι δομές για τα άτομα με ειδικές ανάγκες στον Άργιλο και στη ΖΕΠ. Θα είμαι περήφανος αν στο τέλος της επόμενης δημοτικής περιόδου καταφέρουμε να  δουλεύουν και θα είμαστε πρωτοπόροι στην Ελλάδα. Άλλος στόχος είναι να καταφέρουμε να μπαινοβγαίνουν οι νέοι στη βιβλιοθήκη μας, στο λαογραφικό μουσείο να τα κάνουν σπίτια τους, είμαστε άλλωστε ένας ιδιαίτερα «νεανικός» δήμος.

Πρέπει όμως να αλλάξουμε κι εμείς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα πράγματα. Μέχρι σήμερα πολλά τα περιμέναμε έτοιμα από το κράτος ή πιστεύαμε ότι θα μας πρόσφερε ολοκληρωμένες λύσεις.  Αυτό δεν υπάρχει πια. Πρέπει να στύψουμε το μυαλό μας, να δουλέψουμε συλλογικά για να ανοίξουμε εμείς το δρόμο. Δεν υπάρχει κανείς άλλος για να τον ανοίξει.

Αυτή  την περίοδο το πρόβλημα της αυτοδιοίκησης δεν είναι οι επενδυτικοί πόροι. Είναι τα λειτουργικά κόστη, και το λέω έχοντας διανύσει πολλά χρόνια στην αυτοδιοίκηση. Απορροφούμε πόρους από το ΕΣΠΑ, έχουμε τον τοπικό πόρο, ένα εργαλείο που επίσης βοηθάει. Το μεγάλο πρόβλημα είναι τα λειτουργικά μας. Η αυτοδιοίκηση είναι κάτω από μια αυστηρή εποπτεία, σε ό, τι αφορά τη διαχείριση των οικονομικών της, σε ό, τι αφορά τους προϋπολογισμούς, είναι υποχρεωμένη να μην παράγει ελλείμματα. Άρα οι λειτουργικοί πόροι είναι ελάχιστοι. Πρέπει λοιπόν να βάλουμε τη φαντασία μας να δουλέψει. Να αξιοποιήσουμε ό, τι εργαλεία υπάρχουν. Ξεκινήσαμε  το 2013 μια σειρά από δραστηριότητες γύρω από την κοινωνική οικονομία. Διοργανώσαμε εκδηλώσεις σχετικά με τις δράσεις της κοινωνικής οικονομίας, κάναμε ημερίδες, συμμετείχαμε στο money show, έχουμε σε εξέλιξη  αυτή την περίοδο έναν διαγωνισμό για την κοινωνική οικονομία, συμμετείχα  επίσης στο Στρασβούργο το Πανευρωπαικό συνέδριο για την κοινωνική οικονομία. Υπάρχουν κάποιες δυνατότητες  που δίνουν εναλλακτικές προτάσεις μέσω της κοινωνικής οικονομίας.  Πρέπει να κάνουμε την υπέρβαση, να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε με άλλο τρόπο, να συνεργαστούμε με ό, τι συνεπάγεται μια συνεργασία, με κοινή αντίληψη κάποιων πραγμάτων. Μέσα από τη δικιά μας πρωτοβουλία θα καλύψουμε την έλλειψη κοινωνικών δαπανών και θα υποκαταστήσουμε τους ανύπαρκτους επενδυτές.

Η αυτοδιοίκηση κάθε  μήνα ενημερώνει το υπουργείο εσωτερικών για τα οικονομικά της. Κάθε τρίμηνο επίσης κάνει το ίδιο, ενώ  δέχεται παρατηρήσεις και σχόλια, συντάσσει προϋπολογισμό με αυστηρούς όρους και σαφώς δεν έχει τα περιθώρια ή την πρόθεση να κρύψει κάτι. Τα στοιχεία του Έθνους δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και δεν γνωρίζω από πού πηγάζουν. Αυτό πάντως θα φανεί καθαρά τον Φεβρουάριο που θα παρουσιάσουμε το κλείσιμο του 2013. Την τριετία του Καλλικράτη καταφέραμε, αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία που μας δόθηκε, να μην χρωστάμε σε ασφαλιστικά ταμεία και να ρίξουμε στην αγορά αποπληρώνοντας υποχρεώσεις παλαιότερων ετών, 6,5 εκατ. ευρώ. Με μια σφιχτή διαχείριση –περικόπτοντας τα παραπανίσια ή  ακόμα κι αυτά που δεν είναι παραπανίσια- καταφέραμε να συμμαζέψουμε τα οικονομικά μας. Έχουμε εξασφαλισμένες τις πληρωμές μας, συντάσσουμε έναν ρεαλιστικό προϋπολογισμό και τον υλοποιούμε. Με θυσίες  βέβαια... Αλλά δεν κινδυνεύει αυτή τη στιγμή ο δήμος Κοζάνης. Ελέγχει τα οικονομικά του και προχωράει σε επενδύσεις που θα ρίξουν το λειτουργικό του κόστος.

Ήταν μια δύσκολη θητεία. Πολλά από αυτά που περιέγραφε ο νόμος του Καλλικράτη δεν υλοποιήθηκαν. Είχαμε τρομακτική περικοπή πόρων .Το πρόγραμμα «Ελλάδα» δεν υπήρξε.  Είχαμε μια τρομακτική αύξηση της γραφειοκρατίας. Αντί να εμπλουτιστεί η αυτοδιοίκηση με νέες αρμοδιότητες, είχαμε οπισθοχώρηση, όπως στην περίπτωση της δημοτικής αστυνομίας. Επίσης, μια σειρά από αρμοδιότητες που ήταν να μεταφερθούν στα μέσα της δημοτικής περιόδου, δεν ήρθαν, όπως οι αρμοδιότητες για τον πρωτογενή τομέα. Όλα αυτά δυσκόλεψαν την πορεία μας και μας έβγαλαν από τη στοχοθεσία που είχαμε βάλει σαν δημοτική αρχή. Επίσης, καταναλώθηκε  αρκετός χρόνος να αλληλογνωριστούμε μεταξύ μας και να αρχίσουμε να αποκτούμε έναν κοινό βηματισμό όλες οι δημοτικές ενότητες. Ούτε το καταφέραμε απολύτως ακόμα. Το όραμα ακόμα δεν είναι κοινό. Έχουμε δρόμο μπροστά μας …

Επιβάλλεται να ισορροπήσει. Θα κάνουμε όμως κι άλλα βήματα. Ήδη υλοποιούμε έργα (με στόχο την ενδοδημοτική συνοχή), που εντάξαμε στο ΕΣΠΑ , άλλα τα εντάξαμε σε άλλα χρηματοδοτικά μέσα (τοπικός πόρος , leader κτλ ), ενώ προετοιμάζουμε και νέα έργα για ένταξη στο ΣΕΣ (το νέο ΕΣΠΑ ) . Κάναμε βήματα στην απορρόφηση πόρων. Έχουμε μπροστά μας μια νέα πορεία σύγκλισης των αναγκών και των στόχων, ώστε να αποκτήσουμε μια πιο ενιαία έκφραση.

- Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη ορισμένα μεγάλα έργα στο Δήμο Κοζάνης, όπως το καινούριο κτίριο της Βιβλιοθήκης και η ανάπλαση της πλατείας. Ποιος είναι ο πραγματικός χρόνος που θα δούμε αυτά τα έργα να υλοποιούνται;

Αυτός ο πραγματικός χρόνος είναι το όριο του ΕΣΠΑ. Κάποια θα γίνουν νωρίτερα, κάποια αργότερα. Ορισμένες φορές και με δικιά μας ευθύνη, κάποια έργα δεν έτρεξαν όπως θα έπρεπε. Τα μεγάλα έργα βέβαια έχουν και μεγάλα προβλήματα. Ο χρονικός ορίζοντας πάντως είναι η 31η Δεκεμβρίου του 2015. Πρόκειται για  έργα που θα μεταμορφώσουν την πόλη. Όμως την εικόνα στην πόλη την δίνουν και μια σειρά από μικρότερα έργα που δεν είναι τόσο εμφανή, όπως οι δέκα πλατείες που κατασκευάζονται, η ανάπλαση των Ηπειρώτικων, τα έργα στα Πλατάνια και τα Δημοτικά Διαμερίσματα , οι πεζοδρομήσεις, δράσεις όπως ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ΚΟΖΑΝΗ Χ4 που τρέξαμε με την ΕΑΧΑ και ολοκληρώνεται φέτος. Για το διαγωνισμό μάλιστα αυτό είχαμε 27 προτάσεις, που είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό αν σκεφτεί κανείς ότι για τον ίδιο διαγωνισμό ο δήμος Ηρακλείου, που είναι πολύ μεγαλύτερος, είχε μόλις 32 προτάσεις. Είχαμε επίσης πολύ θετική ανταπόκριση για την πρόταση να αξιοποιηθεί ο χώρος του σιδηροδρομικού σταθμού. Η Κοζάνη δυστυχώς υπέστη μια σημαντική καταστροφή τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, από την πρώιμη οικιστική ανάπτυξη λόγω της δραστηριότητας της ΔΕΗ. Νομίζω όμως υπάρχουν στοιχεία ακόμη για να περισώσουμε και να αναδείξουμε.

- Κάνοντας μια αυτοκριτική για την μέχρι τώρα πορεία σας στο αξίωμα του Δημάρχου, πού θα εντοπίζατε τα σωστά και πού τα λάθη, τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Συνδυασμού;

Νομίζω, δυο ζητήματα θα συζητούσα πιο πολύ… χωρίς αυτό ενδεχομένως να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και αλλού λάθη. Το ένα έχει να κάνει με την επαφή με τους πολίτες και τους αυτοδιοικητικούς... Υπήρχε ένα κενό στην  ανταπόκριση και τη δικιά μου και των άλλων αιρετών που ήμασταν στη διοίκηση, με την έννοια ότι πολλές φορές βάζαμε τους στόχους πάνω από τους  ανθρώπους. Κι επειδή ο χρόνος είναι συγκεκριμένος, το 24ωρο είναι περιορισμένο και υπάρχουν και οι  προσωπικές ανάγκες, πολλές φορές δώσαμε μεγάλο βάρος στα έργα και αμελήσαμε την επαφή με τους συμπολίτες, με  άλλα στελέχη του συνδυασμού ή και με συλλογικούς φορείς της πόλης. Είναι κάτι που δεν πρέπει να το επαναλάβουμε.

Ένα άλλο θέμα είναι το ότι πολλές φορές κι εμείς οι ίδιοι ήμασταν εγκλωβισμένοι στις λειτουργίες του παρελθόντος, στο πώς αντιλαμβανόμασταν την αυτοδιοίκηση σαν ένα μηχανισμό παραγωγής έργου. Η αυτοδιοίκηση πέρασε από διάφορα στάδια. Από την αυτοδιοίκηση ‘επαίτη’, στην αυτοδιοίκηση ‘εργολάβο’, και στην αυτοδιοίκηση του σήμερα που υλοποιεί αναπτυξιακά έργα και έχει πρωτοπόρο και ενεργό ρόλο στα τοπικά πράγματα. Πολλές φορές μείναμε στο μικρό έργο, ενώ δεν έπρεπε να μείνουμε μόνο σε αυτό. Την τελευταία τριετία υλοποιήθηκαν δεκάδες έργα, όμως θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει ακόμα πιο πολλές καινοτόμες δράσεις που θα άνοιγαν τους ορίζοντες της περιοχής.

- Στο πέρασμα του χρόνου πολλά άλλαξαν για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Σήμερα, εσείς και ο Συνδυασμός σας, τι το καινούριο, τι το διαφορετικό έχετε να προτείνετε στους πολίτες για την επόμενη θητεία;

Νομίζω δεν θα είναι πολλά τα διαφορετικά. Η διαφορά είναι ότι κάποια από αυτά που πριν από 3 χρόνια τα περιγράφαμε σαν προγραμματικό λόγο, σήμερα ξέρουμε πως να τα αντιμετωπίσουμε. Σε κάποια θέματα κάναμε βήματα, σε κάποια δεν κάναμε τόσα πολλά. Αλλά σήμερα είμαστε σε θέση να προτείνουμε πολύ πιο ρεαλιστικές λύσεις και στοχευμένες δράσεις, γιατί έχουμε την εμπειρία της τριετίας που πέρασε. Νομίζω όμως ότι γενικότερα ήμαστε απολύτως ικανοί να διαχειριστούμε τα πράγματα του δήμου μας με αποτελεσματικότητα που δεν είναι τόσο συνηθισμένη στα αυτοδιοικητικά πράγματα. Αξιοποιώντας λοιπόν αυτή την εμπειρία και τη γνώση, τις νέες αρμοδιότητες της Αυτοδιοίκησης  και κάνοντας την αυτοκριτική μας, θα είμαστε πιο στοχευμένοι στο μέλλον για να ‘φύγουμε’ μπροστά.

- Πόσο σας άλλαξε σε ανθρώπινο η τριβή σας με την τοπική εξουσία όλα αυτά τα χρόνια; Βγήκατε πιο πολύ χαμένος ή κερδισμένος τελικά από αυτό την εμπειρία;

Σίγουρα με έχει αλλάξει. Δυστυχώς δε μπορούμε να ξέρουμε πώς θα ήμασταν αν είχαμε πάρει άλλο δρόμο, όμως νομίζω ότι η εμπλοκή μου με την αυτοδιοίκηση μου έδωσε έναν τεράστιο πλούτο. Το κέρδος ήταν κυρίως η γνωριμία και η σχέση με τους ανθρώπους. Κάποιες σχέσεις είναι τυπικές,  κάποιες ουσιαστικές. Όμως πραγματικά γνώρισα ενδιαφέροντες ανθρώπους, που αγαπούν τον τόπο τους, που μου άνοιξαν το μυαλό. Αυτό είναι  μεγάλος πλούτος. Άρα, πιστεύω ότι είμαι περισσότερο κερδισμένος σαν άνθρωπος.

- Με δυο λόγια, τι οραματίζεστε για το Δήμο; Τι είναι αυτό που, όταν αποσυρθείτε ενεργά από τα κοινά και κοιτάξετε πίσω σας, θα θέλετε να δείτε για να νιώσετε ικανοποιημένος από τον εαυτό σας και την πορεία σας;

Φοβάμαι ότι αν πω ότι θα ‘θελα να δω ένα δήμο να ανοίγεται σε άλλους δρόμους πέρα και έξω από το δημόσιο τομέα σαν οικονομική ανάπτυξη, ίσως χρειαστούν πολλές τετραετίες να ασχοληθώ για να το δω στην πράξη . Όμως νομίζω ότι, αν έχουμε καταφέρει να αναπτύξουμε καινοτόμες δράσεις στον τομέα της οικονομίας και της ανάπτυξης, της ανάδειξης του πολιτιστικού και φυσικού μας αποθέματος, και εξωστρέφεια, τότε θα είμαι ευχαριστημένος ότι συνεισέφερα  κι εγώ κάτι στην προσπάθεια αυτή. Αν εν τέλει καταφέρουμε να κρατήσουμε τους νέους μας στον τόπο τους, μειώσουμε το ποσοστά ανεργίας, οικοδομήσουμε ένα αύριο καλύτερο για μάς και τα παιδιά μας, αυτό θα είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό.

Πηγή: http://www.tharos.gr/component/content/article/42-news/6456-2014-02-10-07-19-41.html