Άρθρο Λάζαρου Μαλούτα: Η βιολογία είναι αμείλικτη - Όποιο είδος δεν προσαρμόζεται στις αλλαγές εξαφανίζεται
Άρθρο Λάζαρου Μαλούτα στο energypress: Η βιολογία είναι αμείλικτη - Όποιο είδος δεν προσαρμόζεται στις αλλαγές εξαφανίζεται
Η Κοζάνη εδώ και δεκαετίες είχε ταυτιστεί με την ενεργειακή πρωτεύουσα της Ελλάδος και ταυτόχρονα με μια περιοχή που είχε σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα :
Στα όρια του Δήμου Κοζάνης λειτουργούσαν λιγνιτικοί σταθμοί ισχύος άνω των 2.700 MW που κατανάλωναν περισσότερο από 120.000 τόνους λιγνίτη ημερησίως με παρεπόμενα περιβαλλοντικά προβλήματα όπως υποβάθμιση των εδαφών και καταστροφή της υπόγειας υδροφορίας, χρήση μέχρι πρότινος στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ PCBs, βαριά μέταλλα, αναγκαστικές μετεγκαταστάσεις οικισμών, αλλαγή του μικροκλίματος της περιοχής.
Απώλεια παραγωγικών εκτάσεων άνω των 70.000 στρεμμάτων στα όρια του Δήμου Κοζάνης χάθηκαν οριστικά για τη φιλοξενία των λιγνιτικών δραστηριοτήτων.
Επιπλέον 120.000 στρέμματα, επίσης υψηλής παραγωγικότητας, ποτιστικά, κατακλύστηκαν από την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου για την λειτουργία υδροηλεκτρικών μονάδων.
Η ενεργειακή λοιπόν ταυτότητα της περιοχής, παρά τη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη που τη συνόδευε, δημιούργησε πολλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα. Όλες αυτές οι αλλαγές δεν ήταν ομαλές και υπήρχαν διαμαρτυρίες και συγκρούσεις με τις τοπικές κοινωνίες.
Εδώ και μια δεκαετία η πορεία της περιοχής μας αλλάζει.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η Ευρωπαϊκή πολιτική του Green Deal, ο φόρος CO2, τα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ Α.Ε., ο νέος Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός μας βάζουν σε μια νέα πραγματικότητα.
Μας υποχρεώνουν να προσαρμοστούμε στη νέα εποχή που ανατέλλει.
Μας επιβάλλουν να κάνουμε επιλογές συμβατές με τις επερχόμενες εξελίξεις.
Η βιολογία είναι αμείλικτη: όποιο είδος δεν προσαρμόζεται στις αλλαγές εξαφανίζεται.
Είναι αυτονόητο και αποτελεί υποχρέωση μας να διεκδικούμε για τον τόπο μας το αναπτυξιακό ισοδύναμο, τους όρους και τις προϋποθέσεις δηλαδή, που θα εξασφαλίζουν την ομαλή και δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή.
Η παραγωγή ενέργειας όμως ακόμη και σήμερα αποτελεί ένα από τα ιδιαίτερα στοιχεία της ταυτότητας της περιοχής μας :
Στο Δήμο Κοζάνης:
Λειτουργεί εδώ και 30 χρόνια το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, η τηλεθέρμανση.
Έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν δύο κτίρια (δημοτικό σχολείο και βρεφονηπιακός) που ενσωματώνουν αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού και τεχνολογίες ΑΠΕ για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών
Υλοποιήθηκαν μια σειρά από ενεργειακές εφαρμογές, (σε δημοτικά κτήρια και σχολεία) δημοτικός φωτισμός (led, dimming), ηλεκτροκίνηση, συμμετοχή στο «Σύμφωνο Δημάρχων» και σε Ευρωπαϊκά προγράμματα κ.α..
Οι επιλογές μας για την ανάπτυξη μιας νέας ενεργειακής ταυτότητας, θα πρέπει να βασίζονται στην αξιοποίηση των υποδομών των δικτύων μεταφοράς ενέργειας, που αποτελούν ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, καθώς και όσων υποδομών-δράσεων έχουμε υλοποιήσει και αναφερθήκαν παραπάνω. Η νέα ενεργειακή ταυτότητα της περιοχής μας θα πρέπει να είναι άμεσα συνυφασμένη με την ενεργειακή κουλτούρα της, που αναπτύχθηκε όλα αυτά τα χρόνια αλλά και με την ανάγκη για μετεξέλιξη και προσαρμογή στην μεταλιγνιτική εποχή μέσω νέων έργων αειφορικού χαρακτήρα.
Η πρωτοβουλία για την ανάδειξη αυτής της νέας ταυτότητας του δήμου μας, ξεκίνησε το 2013, μετά από μελέτη branding, η οποία τώρα καλείται να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα (re-branding), ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων αστικών περιοχών σε όλο τον κόσμο. Είναι ο μοναδικός δρόμος, τον οποίο επιβάλλεται να ακολουθήσουμε, σε συνδυασμό με τις συμπληρωματικές μας πρωτοβουλίες, ώστε η περιοχή να έχει μέλλον.
Σχεδιάζουμε στο πλαίσιο αυτό να δομήσουμε έναν «Πράσινο Δήμο», που θα βασίζει την ανάπτυξη και την εξέλιξή του σε πρωτοπόρες πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και μείωσης των εκπομπών CO2, καθώς και σε επιδεικτικά έργα, που ενσωματώνουν πρωτοπόρες τεχνολογίες ΑΠΕ.
Το «όραμα» για την επόμενη ημέρα της Κοζάνης, που για πολλές δεκαετίες στήριζε την οικονομική δραστηριότητά της στον εγχώριο λιγνίτη, θα στηριχθεί σε τρεις άξονες:
α) Ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας με στόχο τον μετασχηματισμό της οικονομίας (Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας, Επιχειρηματικό Πάρκο Καινοτομίας, ολοκλήρωση ψηφιακών και συγκοινωνιακών υποδομών),
β) Ισόρροπη και Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη με στόχο τη δημιουργία ενός ελκυστικού και αναβαθμισμένου αστικού περιβάλλοντος, και
γ) Ανάπτυξή ενός Εθνικού Πόλου Καινοτομίας και Αειφορίας με έμφαση στις ενεργειακές εφαρμογές, στην παραγωγή και χρήση ΑΠΕ, στοχεύοντας στον επαναπροσδιορισμό του χαρακτήρα του Δήμου.
Στην κατεύθυνση αυτή :
Υλοποιούμε έργα, που εξασφαλίζουν την προοπτική της Τηλεθέρμανσης μεσοπρόθεσμα, διερευνώντας το μέλλον της με τροφοδοσία από ΑΠΕ.
Δημοπρατούμε φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 7 MW, που θα καλύψει όλες τις ενεργειακές ανάγκες του Δήμου.
Δρομολογούμε την κατασκευή ενός συνόλου επιδεικτικών έργων (τεχνολογικό μουσείο, ενεργειακή κατασκήνωση, βιοκλιματικό πάρκο, γεώσπιτο), που σηματοδοτούν την καινοτομία και την αειφορία.
Υιοθετούμε τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και τις τεχνολογίες ΑΠΕ στην υλοποίηση νέων εκπαιδευτικών και άλλων κτιρίων.
Ενσωματώνουμε ψηφιακές τεχνολογίες.
Προσελκύουμε την εγκατάσταση ΑΠΕ σε άγονες δημοτικές και δημόσιες εκτάσεις, σε συμφωνία με το χωροταξικό που τις διέπει, εξασφαλίζοντας θέσεις εργασίας και οικονομικούς πόρους, προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε αναγκαίες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.
Συμμετέχουμε σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας.
Προωθούμε την δημιουργία Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας στην περιοχή.
Τα ενεργειακά χαρακτηριστικά της περιοχής μας αποτελούν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε και σε συνδυασμό με άλλες πρωτοβουλίες στον ενεργειακό τομέα, σε συμπόρευση με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, δημιουργούμε όλες τις προϋποθέσεις για να το πετύχουμε.
Αν θέλουμε να κερδίσουμε το στοίχημα της επόμενης μέρας και να ξεπεράσουμε την απραξία των προηγούμενων χρόνων, επιβάλλεται να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα με ρεαλισμό και να το προσεγγίσουμε θετικά αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες.
Η πρακτική του στρουθοκαμηλισμού έχει πάντα αρνητικά αποτελέσματα. Παρακολουθώντας άπραγοι την πληθυσμιακή και οικονομική συρρίκνωση της περιοχής μας, το μαρασμό και ανεδαφικές «διεκδικήσεις» ή υποκύπτοντας στον πειρασμό προσωπικών μικροπολιτικών και παλαιοκομματικών σχεδιασμών, κάνουμε κακό στον τόπο μας, σε εμάς τους ίδιους και τις μελλοντικές γενιές.
- Ο κ. Λάζαρος Μαλούτας είναι Δήμαρχος Κοζάνης