Κοζάνη: Η έκθεση «Γελοιογραφικοί Χάρτες του Κόσμου και της Ιστορίας» στο αρχοντικό Λασσάνη

Σε χάρτη του 1882, οι χώρες της Ευρώπης συμμετέχουν στο «Κονσέρτο των Ζώων»: το ευρωπαϊκό τμήμα της οθωμανικής αυτοκρατορίας απεικονίζεται σαν χελώνα που κρατά στα νύχια της ένα τηγάνι με δύο μπαρμπούνια που σπαρταράνε (η Ελλάδα) υπό το βλέμμα της «αλεπούς» Γερμανίας, της «κουκουβάγιας» Αυστρίας και της «λευκής αρκούδας» Ρωσίας.

Ο χιουμοριστικός αυτός χάρτης (χωρίς... πολιτικές προεκτάσεις, όπως ισχυρίζεται ο σχεδιαστής του Α. Μπελοκέ) παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στην Κοζάνη με την ευκαιρία μίας ενδιαφέρουσας έκθεσης. Πρόκειται για την έκθεση «Γελοιογραφικοί χάρτες του κόσμου και της ιστορίας» που διοργανώνεται στο πλαίσιο των εορτασμών της κοζανίτικης Αποκριάς και φιλοξενείται στη Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης (Αρχοντικό Λασσάνη).

Επίσης, ο «τρελός των χαρτών», ο μοναχός από την Παβία Οπίκινους ντε Κανίστρις, σχεδίασε στις αρχές του 14ου αι. κάτι σαν μαγική εικόνα, έναν ανθρωπόμορφο χάρτη της Ευρώπης, με πολύ τολμηρούς θρησκευτικούς και γεωγραφικούς σχολιασμούς και ηθικές παραβολές, αναφέροντας, μάλιστα, στα λίγα τοπωνύμια του χάρτη του και τη Θεσσαλονίκη.

«Ο γελοιογραφικός ή σατιρικός σχολιασμός με τη χρήση της χαρτογραφικής απεικόνισης ή με άλλοθι το χάρτη είναι αρκετά διαδεδομένος στην ιστορία της χαρτογραφίας», εξηγεί ο καθηγητής του ΑΠΘ, Ευάγγελος Λιβιεράτος, που σχεδίασε και επιμελήθηκε την έκθεση με τη συνεργασία των υποψήφιων διδακτόρων Αγγελικής Τσορλίνη, Μαρίας Παζαρλή και Νόπης Πλούτογλου. «Χάρτες-γελοιογραφίες ή χάρτες στη γελοιογραφία, πραγματικά έργα τέχνης, έχουν χρησιμοποιηθεί κυρίως ως πολιτικές και κοινωνικές ιστορικές αλληγορίες (συνήθως με γεωπολιτική στόχευση), ως μεταφορικές εικονογραφήσεις, αλλά και ως εφήμεροι σκιτσογραφικοί σχολιασμοί με μεγάλη επικοινωνιακή δύναμη. Τις περισσότερες φορές η επικοινωνιακή τους διεισδυτικότητα είναι τέτοια ώστε να μη χρειάζονται επεξηγήσεις, αλλά η ''ανάγνωση'' να γίνεται άμεσα, κυριολεκτικά χωρίς λόγια!», προσθέτει.

Η έκθεση ανασύρει και αναδεικνύει αυτό το χαρτογραφικό είδος, επεκτείνοντάς το μέχρι τη χρήση του χάρτη σε ανεξάρτητες σατιρικές απεικονίσεις. Η περίοδος στην οποία αναφέρονται τα εκθέματα καλύπτει, ενδεικτικά, ένα διάστημα επτά αιώνων μέχρι τις μέρες μας.

Η έκθεση, που θα διαρκέσει ώς τις 6 Μαρτίου, είχε διοργανωθεί για πρώτη φορά πέρυσι και επαναλαμβάνεται λόγω της επιτυχίας της.

Οργανώνεται στο πλαίσιο της συνεργασίας του δήμου, της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για την ανάδειξη της Δημοτικής Χαρτοθήκης, με τη συνδρομή της Τεχνικής Υπηρεσίας του δήμου. Λειτουργεί Δευτέρα και Παρασκευή 11.00-13.00, το Σάββατο 5 Μαρτίου 10.00-18.00 και την Κυριακή της μεγάλης Αποκριάς 10.00-15.00.

Παράλληλα συνεχίζεται η λειτουργία της έκθεσης «Δούναβης: το μέγα όριο στην ιστορία των χαρτών».

ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

( http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=1&artid=80930 )