Ιστορική μέρα η 10η Οκτωβρίου 2018  για την Κοζάνη καθώς εγκαινιάστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και παρουσία του Υπουργού Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση το νέο κτίριο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης.  Στη λαμπρή τελετή, στο κατάμεστο φουαγιέ της Κοβενταρείου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακηρύχθηκε σε Επίτιμο Δημότη της Κοζάνης και του απονεμήθη το  Κλειδί της πόλης.
Προκόπης Παυλόπουλος: Η Βιβλιοθήκη της Κοζάνης θεωρείται -και δικαίως- η δεύτερη μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη μας μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο χαιρετισμό του έκανε λόγο για ένα  εμβληματικό νέο κτήριο, που θα φιλοξενεί μια βιβλιοθήκη με πολύτιμα στοιχεία μοναδικότητας «αν αναλογισθούμε ότι μετράει -από το 1688 όταν και πρωτοϊδρύθηκε, από τον δάσκαλο Γρηγόριο Κονταρή, στο πρώτο σχολείο της Πόλης- τρεισήμισι αιώνες αδιάλειπτης λειτουργίας.  Και σ’ αυτή την πορεία η Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη Κοζάνης αναδείχθηκε ιστορική όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη την περιοχή των Βαλκανίων.   Διόλου τυχαίο λοιπόν ότι σήμερα η Βιβλιοθήκη αυτή θεωρείται -και δικαίως- η δεύτερη μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη μας μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη».
Ο κ. Παυλόπουλος χαρακτήρισε την Κοζάνης ένα από τα μεγάλα Ιστορικά Κέντρα ανάπτυξης του Ελληνικού Διαφωτισμού σημειώνοντας πως  έχει πια αποκτήσει την Πνευματική Εστία που της αξίζει σημειώνοντας πως:
A. Το νέο αυτό κτήριο, με την ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική του αρτιότητα και τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό του, αποτελεί πραγματικό υπόδειγμα Βιβλιοθήκης, η οποία ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καιρών, δικαιώνοντας μάλιστα την κληρονομιά και παράδοση αιώνων που έχει πίσω της.
Β. To  νέο κτήριο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης κλείνει μέσα του 153.000 τόμους, 380 χειρόγραφα και χάρτες, 315 κώδικες, 70.000 λυτά έγγραφα καθώς και 400.000 ψηφιοποιημένες σελίδες.  Μεταξύ των θησαυρών της μνημονεύω, εντελώς ενδεικτικά, την Χάρτα του Ρήγα -στην έκδοση του 1796-1797- την «Περί Ζώων Ιστορία» του Αριστοτέλους, όπως εκδόθηκε από τον Άλδο Μανούτιο το 1497 στην Βενετία, τον Παγκόσμιο Χάρτη του Ανθίμου Γαζή (1800), το Λεξικό του Σουΐδα (1499, έκδ. Δημητρίου Χαλκοκονδύλη), τον Κώδικα της Ζάβορδας και τα Αρχεία της Μητρόπολης Σερβίων Κοζάνης.
«Η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, με την όλη δομή και την αντίστοιχη λειτουργικότητά της, είναι μια «Κιβωτός Πληροφορίας» μεγάλης αξίας, η οποία είναι προορισμένη να παρέχει τις υπηρεσίες της στον Άνθρωπο και το Πνεύμα ως «Κοιτίδα Γνώσης» και, επέκεινα, «Λίκνο Επιστήμης και Σοφίας».  Για το λόγο αυτόν η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης έχει όλα τα εχέγγυα για ν’ αποτελέσει «οχυρό αντίστασης»  ανέφερε χαρακτηριστικά  και ολοκλήρωσε εκφράζοντας  την βεβαιότητα ότι η, ήδη πολλαπλώς καταξιωμένη, αυτή Βιβλιοθήκη θα λειτουργήσει στο μέλλον ως εργαστήρι «Γνώσης» και «Σοφίας» και, κατά λογική ακολουθία, ως Εθνική Πνευματική Εστία.
Αναλυτικά η τοποθέτηση του ΠτΔ

Αλέξης Χαρίτσης: Παράδειγμα που δείχνει το δρόμο για την επόμενη μέρα της χώρας
«Παράδειγμα που δείχνει το δρόμο για την επόμενη μέρα της χώρας», χαρακτήρισε ο Υπουργός Εσωτερικών, Αλέξης Χαρίτσης, τη συνεργασία της Περιφέρειας, του Δήμου και της Κυβέρνησης, για την κατασκευή των νέων εγκαταστάσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης, σε ομιλία του σήμερα το πρωί, μετά από τα εγκαίνια που τέλεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Όπως σημείωσε, «η κρίσιμη πρόκληση τώρα είναι η καλύτερη δυνατή λειτουργία της νέας βιβλιοθήκης που πλέον είναι από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα. Θα έχει την αμέριστη στήριξή μας χρηματοδοτικά αλλά και σε εξειδικευμένο προσωπικό. Ήδη επικοινώνησα με την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης για να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία πρόσληψης βιβλιοθηκονόμων».

Λ.Ιωαννίδης: «Η βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι μια κιβωτός της ιστορίας μας… αλλά και μια πυξίδα για τον μέλλον του τόπου μας»
«Η βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι μια κιβωτός της ιστορίας μας… αλλά και μια πυξίδα για τον μέλλον του τόπου μας» τόνισε στην ομιλία του ο Δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης ο οποίος παρουσία των πρώην των πρώην Δημάρχων Γ. Παγούνη, Π. Κουκουλόπουλου και Λ. Μαλούτα έκανε λόγο για « έργο αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που ξεκινά πολλά χρόνια πριν και είμαι βέβαιος πως θα αποτελέσει προτεραιότητα για τις επόμενες γενιές Κοζανιτών και για τις επόμενες διοικήσεις αυτού του Δήμου, σαν ένα νήμα που συνδέει το παρελθόν και το παρόν με το μέλλον».

Τόνισε επίσης πως « η σημασία της Βιβλιοθήκης της Κοζάνης ξεπερνά τις όποιες διαχωριστικές γραμμές και ιστορικά αποτελεί ένα σημείο συνένωσης των δυνάμεων των Κοζανιτών. Η βιβλιοθήκη εξάλλου είναι στην καρδιά και στο πνεύμα της Κοζανίτικης κοινωνίας».

Παναγιώτης Δημόπουλος: Εθνικής σημασίας η Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη
Ο Πρόεδρος της Κοβενταρείου Παναγιώτης Δημόπουλος στην ομιλία του τόνισε πως η παρουσία της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης επικυρώνει την Εθνική σημασία της . «Η Βιβλιοθήκη της Κοζάνης, μετά από τρεις και πλέον αιώνες αδιάλειπτης λειτουργίας στην σημερινή πρωτεύουσα της Δυτικής Μακεδονίας, αποτελεί μια ιστορική και πνευματική συνέχεια, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διατήρηση της Εθνικής και Δημοκρατικής συνείδησης της περιοχής».
Ο κ. Δημόπουλος υπογράμμισε πως «τα εγκαίνια δεν είναι μια απλή τελετή, αλλά σημειώνουν μια νέα εκκίνηση στα πολιτιστικά μας πράγματα, την επανίδρυση ενός κεντρικού σταθμού για τα Ελληνικά γράμματα. Για την Εθνική πολιτική της χώρας, τα γράμματα είναι το βαρύ μας πυροβολικό, το Ελληνικό αλφάβητο η μεγάλη  μας βιομηχανία, η Ελληνική γραμματεία και σκέψη ο κεντρικός άξονας της διεθνούς μας ταυτότητας. Η Βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι πάντα στην διάθεση του Εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού και με την επίσκεψή σας εδώ τονώνετε και επικυρώνετε αυτήν την διάθεση».
Σημείωσε επίσης πως η Κοζάνης  ήκμασε όσο η Βιβλιοθήκη της μεγάλωνε και η Βιβλιοθήκη πλούτιζε όσο οι άνθρωποί της ευημερούσαν. «Οι συλλογές της Βιβλιοθήκης μας δεν είναι απόκτημα πλειστηριασμών, αλλά προσφορά των ανθρώπων της πόλης. Λίγα μέτρα από τον χώρο όπου βρισκόμαστε φυλάσσεται το Ιστορικό μας Αρχείο, ένα αποθετήριο του δημοσίου βίου της περιοχής, ένα έξοχο μωσαϊκό των ανθρώπων μας, των προσμονών και των προθέσεών τους. Η Βιβλιοθήκη μας δεν απαρτίζεται λοιπόν από απλές συλλογές αλλά από ιστορικούς και κοινωνικούς διαλόγους. Στις ενθυμήσεις των παλαιών αυτών εντύπων και αρχείων, στα περιθώρια των σελίδων τους, αναδύεται η κάθε κρυμμένη – αλλά ποτέ χαμένη – μαρτυρία του λαού μας. Ακριβώς αυτό φιλοδοξεί να υπηρετήσει η νέα Βιβλιοθήκη: να φυλάσσει ακόμη πιο σίγουρα την παρακαταθήκη αυτή, αλλά και να την αποκαλύπτει σαν ένα αέναο καλειδοσκόπιο στον λαό της περιοχής μας και όχι μόνο».

Ο κ. Δημόπουλος αναφέρθηκε στον Νικόλαο Δελιαλή, τον μεγαλύτερο, ίσως, ευεργέτη της Βιβλιοθήκης που «για πάνω από μισό αιώνα την υπηρέτησε με σπάνια και αγνή πεποίθηση, ώστε να καταστεί, όπως χαρακτηριστικά έγραψε και ο εκδότης των «Ελιμειακών» κ. Ηλιαδέλης, ιστορικά «ανεπανάληπτος».
Δεν πρόκειται για θρύλο αλλά για γεγονός: μέσα στην Γερμανική κατοχή, ο ίδιος με λίγους συνεργάτες του, διαπερνώντας στρατιωτικούς ελέγχους καθημερινά, μετέφερε με κίνδυνο ζωής τις ιστορικές συλλογές της Βιβλιοθήκης από το κέντρο της πόλης στο υπόγειο ενός μικρού Ναού, του Ι. Ν. του Αγίου Λαζάρου.  Έκτοτε, παραφράζοντας τους Εθνικούς μας στίχους, η Βιβλιοθήκη της Κοζάνης πάντοτε καλεί όποιον την γνωρίζει να πιει και να μεθύσει από «το αθάνατο κρασί του Δελιαλή».
Τέλος έκανε αναφορά στον Ιωάννη Ζήγρα , ο οποίος στην ηλικία των 8 ετών συνέδραμε τον πατέρα του Σπύρο Ζήγρα κατά την μεταφορά και φύλαξη των θησαυρών της Βιβλιοθήκης , «τους οποίους δεν θα διαθέταμε πια αν πατέρας και γιος δεν έθεταν εαυτούς σε μεγάλο κίνδυνο» .
Θόδωρος Καρυπίδης: Η Βιβλιοθήκη μάς δείχνει τον δρόμο και επιθυμούμε να έχει την τύχη που αξίζει σε όλους μας».
«Φροντίσαμε να συμβάλλουμε και από την πλευρά μας -μέσω του ΕΣΠΑ- στην ολοκλήρωση του κτιρίου και θα το κάνουμε και εις το μέλλον, γιατί κανένα κτίριο δεν έχει νόημα να υπάρχει όταν είναι άδειο» σημείωσε ο περιφερειάρχης Δυτικής Αττικής, Θόδωρος Καρυπίδης και συμπλήρωσε: «Η Βιβλιοθήκη μάς δείχνει τον δρόμο και επιθυμούμε να έχει την τύχη που αξίζει σε όλους μας».
Λιγα λογια για την ΚΔΒΚ
Η Κοβεντάρειος Δημοτική βιβλιοθήκη Κοζάνης δεν είναι απλά μια ακόμη βιβλιοθήκη. Με ιστορία που ξεκινά στα μέσα του  17ου αιώνα, καρδιά  της πνευματικής κίνησης στην περιοχή κατά την περίοδο του  διαφωτισμού και  πνευματική εστία του Ελληνισμού της περιοχής, αδιάκοπη λειτουργία στο χρόνο,  περισσότερους από 100.000 τόμους στα ράφια της και ανεκτίμητης αξίας αρχέτυπα και παλαίτυπα , προκαλεί το θαυμασμό και το ενδιαφέρον σε επισκέπτες και ερευνητές  και αποτελεί καύχημα όλης της Δυτικής Μακεδονίας.
Σήμερα,  ήρθε η ώρα, ο τεράστιος αυτός πλούτος να στεγαστεί στη θέση που του πρέπει.
Το νέο κτιριακό συγκρότημα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και του Μουσείου Βιβλιοθήκης Κοζάνης δίνει στέγη τόσο στα παλαίτυπα «Μετά τα Φυσικά» και «Περί ζώων ιστορίας» του Αριστοτέλη (εκτύπωση 1497), στη «Χάρτα του Ρήγα» (εκτύπωση 1796-97), στον Παγκόσμιο χάρτη του Άνθιμου Γαζή (1800), στην πρώτη ελληνική εφημερίδα των αδελφών Μαρκίδων Πούλιου («Εφημερίς» 1790-1797) όσο και σε 120.000 χειρόγραφα, κώδικες, χάρτες, φυλλάδια και βιβλία, μέχρι και στο «Αστερίξ και Κλεοπάτρα» των Ρενέ Γκοσινί και Αλμπέρ Ουντερζό, εξηγεί στο κοινό ελληνικό και ξένο, γιατί και πώς όλος αυτός ο πολιτιστικός πλούτος συγκεντρώθηκε στην πόλη της Κοζάνης των τελευταίων τριών αιώνων, καθιστώντας την ένα από τα βασικά ιστορικά κέντρα ανάπτυξης του Ελληνικού Διαφωτισμού, δείχνει πού μπορεί να προσβλέπει η κοινωνία της Κοζάνης και κάθε ελληνικής πόλης, για την μετεξέλιξή της από ιστορικό κέντρο του ελληνικού διαφωτισμού στα Βαλκάνια σε μελλοντική ισότιμη πόλη της Ενωμένης Ευρώπης.
Η αρχιτεκτονική λύση εντάσσει το κτίσμα με φυσικό τρόπο στον αστικό ιστό, διατηρεί την αναγνωρισιμότητα της υφιστάμενης ογκοπλασίας του ιδιόμορφου οικοδομικού τετραγώνου, ενισχύοντας την οικειοποίηση, καθιστά ορατή τη διάκριση όσο και την αλληλοδιείσδυση των τριών βασικών λειτουργικών περιοχών, ενισχύει την λειτουργική αποτελεσματικότητα της κάθε περιοχής με την συμπληρωματική λειτουργία της άλλης, διευκολύνει, με τα παραπάνω, την οικονομία στη λειτουργία, άρα και τη βιωσιμότητα του συγκροτήματος, ενώ με τις επιλογές σχημάτων, χρωμάτων, υφών στη σχέση και αντιπαράθεση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, ακουμπάει στο χθες και κοιτάζει το αύριο.