Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο

Το Ιστορικολαογραφικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας είναι δημιούργημα του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Νομού Κοζάνης. Οι συλλογές του Μουσείου μεταστεγάστηκαν από την ημέρα της ιδρύσεώς του τέσσερις φορές σε διάφορα μισθωμένα κτίρια. Η κατάσταση αυτή δεν μπορούσε να συνεχιστεί γι’αυτό ο Σύνδεσμος μερίμνησε και ανήγειρε ιδιόκτητο κτίριο, κατάλληλο για το σκοπό αυτό. Σε οικόπεδο που παραχώρησε ομόφωνα το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης στην οδό Ίωνος Δραγούμη όπου ήταν τα παλιά λουτρά, με δωρεές ιδιωτών, οργανισμών και συλλόγων και την οικονομική αρωγή της Πολιτείας, ο Σύνδεσμος ανήγειρε με αυτεπιστασία στην περίοδο 1980–1983 τετραώροφο κτίριο με υπόστεγο και υπόγειους βοηθητικούς χώρους. Τα εγκαίνια του Μουσείου έγιναν την 10η Οκτωβρίου 1987.

 

Το 1992 ανεγέρθηκε νέο πενταόροφο κτίριο στο συνεχόμενο με το Μουσείο οικόπεδο, δωρεάς Σωκράτη Μπλιούρα και Κώστα Βρέλλα. Τα δύο κτίρια συνδέονται με υπόγεια στοά και υπόστεγο.

 

Το κτίριο έχει ύψος 19 μέτρα και η μορφή του εξωτερικά εκφράζει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Δυτικής Μακεδονίας. Στο εσωτερικό του το κτίριο έχει μια εντελώς μοντέρνα μορφή. Το ισόγειο αποτελεί την εσωτερική αυλή, όπου υπάρχουν ο φούρνος και το πηγάδι. Οι άλλοι όροφοι χωρίζονται σε δύο επίπεδα με υψομετρική διαφορά 1.5m το καθένα, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται 6 όροφοι που επικοινωνούν άμεσα μεταξύ τους με το κλιμακοστάσιο γύρω από ένα αίθριο της εσωτερικής αυλής. Έτσι ο επισκέπτης σε όποιο σημείο και αν βρίσκεται έχει μπροστά του μια πανοραμική εικόνα όλων των ορόφων και των εκθεμάτων.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΝΑ ΟΡΟΦΟ

Υπόγειο

Στις συλλογές περιλαμβάνονται περιληπτικά:

• Μικρό σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες
• Ποικιλία από ορυκτά, και καλλιτεχνήματα της φύσης
• Συλλογή από φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά
• Απολιθωμένοι κορμοί και φύλλα δέντρων παλαιοζωικού και καινοζωικού αιώνα
• Απολιθωμένα θαλασσινά είδη της Δεβονίου Σιλουρίου και της Κρητιδικής περιόδου
• Οικοσυστήματα
• Διάφορα είδη εντόμων
• Tερατογεννήματα
• Ζώα θερμών περιοχών
• Είδη από τον κόσμο της θάλασσας

Ισόγειο

Στο ισόγειο ο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για το ιστορικό και τους ευεργέτες του Μουσείου, για την ιστορία του νομού Κοζάνης καθώς για την τοπική αρχιτεκτονική. Επίσης υπάρχουν αναπαραστάσεις της αγροτικής ζωής στην ύπαιθρο, της ζωής των ξυλοκόπων στο δάσος, φούρνος που καίει για να ψήσει το ψωμί και παραδοσιακό πηγάδι.

 

Ημιόροφος

Εδώ ο επισκέπτης ενημερώνεται μέσα από διάφορα εκθέματα για την ιστορία της Κοζάνης, τους Δημάρχους της, τους μουσικούς της, τους πολιτιστικούς συλλόγους και τις χορωδίες καθώς και για τις γιορτές της αποκριάς με το πατροπαράδοτο Κοζανίτικο χιούμορ και τους Φανούς.

1ος και 2ος Όροφος

Στον 1ο και 2ο όροφο του Μουσείου ο επισκέπτης ξεκινώντας από τις αρχέγονες ρίζες της ανθρώπινης ζωής στο νομό Κοζάνης, φτάνει στη σύγχρονη εποχή αφού περάσει όλα τα στάδια της εξελίξεως του πολιτισμού και ενημερωθεί μέσα από τα εκθέματα που συνδέουν σαν τους κρίκους της αλυσίδας τη μια με την άλλη όλες τις εποχές: Νεολιθική–χαλκού–σιδήρου–αρχαϊκή–κλασική–ελληνιστική–ρωμαϊκή–βυζαντινή–τουρκοκρατία –νεότεροι χρόνοι (Μακεδονικός αγώνας – βαλκανικοί πόλεμοι – ελληνοϊταλικός πόλεμος – εθνική αντίσταση).

Στον 2ο όροφο υπάρχουν επίσης προθήκες όπου απεικονίζεται η εθνική δράση διαφόρων σωματείων καθώς και η προσφορά της Εκκλησίας και της παιδείας στον αγώνα για τη διατήρηση της πίστης και του εθνικού φρονήματος των υποδουλωμένων Ελλήνων. Υπάρχει επίσης η γωνιά του Προσκοπισμού–Οδηγισμού.

 

3ος Όροφος

Μπαίνοντας στον 3ο όροφο ο επισκέπτης αντικρίζει τους χώρους με τις παραδοσιακές ασχολίες της πρωτογενούς παραγωγής με τα πατροπαράδοτα εργαλεία τους. Τα εκτιθέμενα αντικείμενα είναι πράγματα που χρησιμοποίησε το ελληνικό κτηνοτροφικό και αγροτικό σπίτι από τον πανάρχαιο καιρό. Τα περισσότερα εκθέματα είναι χειροποίητα, κατασκευασμένα από τους ίδιους τους αγρότες ή τους τσοπάνηδες για τις ανάγκες της δουλειάς τους και του σπιτιού τους. Κάποια από αυτά είναι κατασκευασμένα από πλανόδιους τεχνίτες της ελληνικής υπαίθρου.

 

4ος Όροφος

Ένα πλακόστρωτο δρομάκι που θυμίζει τα παλιά σοκάκια αλλοτινών χρόνων, γεμάτο μικρομάγαζα, συναντά κανείς στον 4ο όροφο. Στη δεξιά πλευρά βρίσκονται τα καταστήματα: του χρυσικού, του πεταλωτή, του ράφτη με είδη υφαντικής, κεντητικής, γουναρικής και ραπτικής, του τενεκετζή, του χαλκουργού, του τσουκαλά–κεραμοπλάστη και του ξυλουργού–βαρελά. Στην αριστερή πλευρά βρίσκονται τα καταστήματα–εργαστήρια: του τσαγκάρη, του νταμπάκη(βυρσοδέψη), του κουρέα,του κανταρτζή και του παλιατζή–συλλέκτη.

5ος Όροφος

Στον 5ο όροφο είναι το χοροστάσι του Μουσείου. Γιορτινές, αυθεντικές, λαϊκές φορεσιές, καμωμένες όλες με φαντασία και γούστο, ντυμένες σε κούκλες είναι τοποθετημένες σε ομάδες, που απεικονίζουν κάθε περιοχή του νομού με κέντρο την πόλη της Κοζάνης. Στο βάθος βλέπουμε τους λαϊκούς οργανοπαίχτες, τους γνωστούς « λαλστήδες» με τα λαλούμενά τους, περιμένουν το σύνθημα να βροντήσουν «τ’ άργανα». Στο κλιμακοστάσιο που οδηγεί στον 6ο όροφο βρίσκεται ένα μικρό εκκλησάκι.

 

 

6ος Όροφος

Στον έκτο και τελευταίο όροφο του Μουσείου δίνεται μια εικόνα της οικογενειακής ζωής στο σπίτι κατά την εποχή της τουρκοκρατίας και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Δωμάτια παλιών αρχοντικών της Κοζάνης, των ετών 1650–1850, οι γνωστοί «καλοί οντάδες» για την υποδοχή των ξένων, μαγειρείο, υπνοδωμάτιο της οικογένειας, δωμάτιο–εργαστήριο γυναικών, δωμάτιο με την προίκα της νύφης και κελάρι με γλυκά και κεράσματα, όλα επιμελημένα και φροντισμένα.

 

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης
Ι. Δραγούμη 9, Κοζάνη
Τηλ.: 24610 30997, 24610 33978
Site: www.mouseio-kozanis.gr
Ώρες λειτουργίας: Kαθημερινά 8:00-14.00 & 17.30-20.00