Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής
Το μουσείο καταλαμβάνει έκταση 4.000 στρεμμάτων. Στη συλλογή του περιλαμβάνονται τα ευρήματα της αρχαίας πόλης της Αιανής και της γύρω περιοχής. Με την πλέον ανεπτυγμένη υλικοτεχνική υποδομή, με εργαστήρια αρχαιομετρικών ερευνών και ανθρωπολογικών μελετών και στελεχωμένο με εξαιρετικούς επιστήμονες και συντηρητές, το Μουσείο Αιανής είναι συγχρόνως και Κέντρο Πολιτισμού. Μια ζωντανή κιβωτός πολιτισμού, που φέρνει σε επαφή τον επισκέπτη με τον ιστορικό και αρχαιολογικό πλούτο της Αιανής, φυλάσσονται τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που συνεχώς έρχονται στο φως με τη συστηματική αρχαιολογική έρευνα, ιδιαίτερα μετά το 1983.Τα ευρήματα αυτά, αληθινά κομψοτεχνήματα, μαρτυρούν την μακρότατη εξέλιξη της τέχνης, που είναι η κοινή με την τέχνη και τον πολιτισμό της Νότιας Ελλάδας, γεγονός που αποδεικνύει την ενότητα της ελληνικής φυλής.
 |  |  |
Το εκθεσιακό πρόγραμμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής οργανώνεται σε τρεις παράλληλους άξονες:
1. Στην ιστορική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής, πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας, ενός βασιλείου από τα ισχυρότερα της Άνω Μακεδονίας και της ευρύτερης περιοχής και από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.
2. Στις ενότητες των ευρημάτων που ήρθαν στο φως στους διάφορους τομείς της συστηματικής ανασκαφής (πόλη, νεκροταφεία, χώρα) αλλά και τα σύνολα που προέρχονται από σωστικές ανασκαφές.
3. Στην καθημερινή ζωή και τους θεσμούς στην αρχαιότητα, όπως προβάλλονται μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα
Θεματικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιανής αναπτύσσεται η διαχρονική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας, ενός βασιλείου από τα ισχυρότερα της Άνω Μακεδονίας και της ευρύτερης περιοχής και από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.
Ως σημαντικότερα εκθέματα θεωρούμε την ενότητα της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (15ο - 12ος αιώνας π.Χ.) με τα Μυκηναϊκά ευρήματα και την αμαυρόχρωμη κεραμική και την ενότητα της Αρχαϊκής - Κλασικής εποχής (6ος - 5ος αιώνας π.Χ.), που συμπλήρωσαν το κενό που υπήρχε στην ιστορία του Ελληνισμού της Άνω Μακεδονίας, αφού στα ευρήματα αποτυπώνονται η εγκατάσταση των Δωρικών - Μακεδονικών φύλων και η παρουσία Μυκηναίων και από τον 6ο αιώνα π.Χ. οικιστική ανάπτυξη και πολιτική οργάνωση.
Κάτω από το πρίσμα των νέων αυτών και άλλων δεδομένων με αδιάλειπτη συνέχεια διαχρονικά, σύμφωνα με τα οποία οι αρχαιότητες της Αιανής έδωσαν νέα διάσταση στην ιστορία όλης της Μακεδονίας, στόχος μας είναι με την έκθεση των ευρημάτων να αναδείξουμε τον παιδευτικό-εκπαιδευτικό χαρακτήρα του νέου Μουσείου, ώστε, εκτός της επιστημονικής κοινότητας, και ο απλός επισκέπτης να κατανοεί και να αναγνωρίζει τα νέα στοιχεία και συμπεράσματα. Παράλληλος στόχος είναι να ενταχθεί δυναμικά και πολύμορφα στην τοπική και την ευρύτερη κοινωνία, με εκδηλώσεις, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, τάσια, συνέδρια, περιοδικές εκθέσεις κτλ.
 |  |  |
Η έκθεση του Μουσείου της Αιανής συνολικής έκτασης 975 τ.μ., περιλαμβάνει σε 6 αίθουσες ευρήματα από την αρχαία Αιανή και τη χώρα της, ενώ η 7" αίθουσα προορίζεται για προσωρινές εκθέσεις ευρημάτων από τον νομό Κοζάνης:
Α. Η ιστορική ταυτότητα της Άνω Μακεδονίας, της Ελιμιώτιδας και της Αιανής. Προϊστορικά ευρήματα
Β. Η αρχαία πόλη στο λόφο της Μεγάλης Ράχης
Γ. Δημόσιος και ιδιωτικός βίος
Δ. Τα νεκροταφεία της αρχαϊκής και κλασικής εποχής
Ε. Πλαστική με αγάλματα, στήλες και αρχιτεκτονικά μέλη
ΣΤ. Τα νεκροταφεία των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων.
Η λειτουργία του εκθεσιακού χώρου του Μουσείου άρχισε τον Οκτώβριο του 2002 σε δύο αίθουσες, Α και Β έκτασης 153 και 89 τ.μ. αντίστοιχα. Η έκθεση είναι δομημένη χρονικά και θεματικά. Τα χαρακτηριστικά ς έκθεσης, όπως σύντομα αναφέραμε, είναι:
Η επιστημονική παρουσίαση των ευρημάτων, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των ειδικευμένων επισκεπτών.
Ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας παρουσίασης, ώστε να μυηθεί και ο πλέον ανυποψίαστος επισκέπτης σε βασικούς τομείς της αρχαίας ιστορίας και πολιτισμού.
Πληροφορίες